Elektriciteit verlichting, wat is dat eigenlijk?

Elektrische verlichting – of elektrisch licht – is licht dat wordt gevoed door elektriciteit. Van ‘elektriciteit’ is sprake als de stroom door de lamp vloeit, waardoor de lamp aangaat. De meest gebruikte vorm van elektrisch licht op dit moment is ledverlichting, maar vroeger waren gloeilampen en TL-lampen ook de populairste keuzes.

Soorten elektrische verlichting:

Elektrische verlichting bestaat nog niet zo lang. Na te hebben geëxperimenteerd met vuur, kaarsen en olie- en gaslampen als verlichting, zijn meerdere uitvinders in de tweede helft van de negentiende eeuw begonnen met het experimenteren met elektrische lampen. Het idee hiervoor ontstond voor het eerst in 1806, maar pas in 1879 slaagde Thomas Edison erin om licht te produceren met behulp van elektriciteit.

Het tijdperk van de gloeilampen was aangebroken. Het nadeel van gloeilampen was echter dat ze niet heel lang meegingen. Omdat gloeilampen ook niet heel zuinig waren, gingen weer andere uitvinders uiteindelijk op zoek naar alternatieven.

Na een korte periode waarin fluorescentielampen als tl-lampen en spaarlampen centraal stonden, is ledverlichting de standaard geworden. De eerste werkende ledlamp dateert uit 1962. Ledlampen zijn in de loop der jaren steeds verder ontwikkeld. Moderne ledverlichting is energiezuinig, heeft een lange levensduur en kan in allerlei situaties worden toegepast.

Gloeilampen:

Bij gloeilampen wordt een gloeiende draad (filament) in een vacuümglas verwarmd door elektriciteit, waardoor er licht vrijkomt. Gloeilampen worden echter binnen de EU sinds 1 september 2012 niet meer geproduceerd, omdat ze niet voldoen aan de richtlijnen voor energiedoelmatigheid.

Fluorescentielampen (tl-lampen, spaarlampen):

Bij fluorescentielampen wordt een gasontlading (een stroom van elektronen door een gas) in de lamp veroorzaakt, die ultraviolet, met het blote oog ‘onzichtbaar’ licht uitzendt. Dat ultraviolete licht wordt omgezet in zichtbaar licht door een bepaalde stof in de lamp. Conventionele tl-lampen (T8, T12 en T2) worden binnen de EU sinds augustus 2023 niet meer geproduceerd, omdat ze niet voldoen aan de richtlijnen voor energiedoelmatigheid.

Ledlampen:

LED staat voor Light Emitting Diodes. Light Emitting Diodes zijn kleine elektronische componenten lichtdioden met een voorschakelweerstand die licht uitzenden wanneer ze met elektriciteit worden gevoed.
Een ledlamp werkt op laagspanning. Om te kunnen functioneren op de elektriciteit uit een stopcontact is een in de ledlamp ingebouwde driver nodig. Met behulp van de ingebouwde driver wordt wisselspanning in de armatuur omgezet naar gelijkspanning. Ledlampen voldoen wel aan de richtlijnen voor energiedoelmatigheid van de EU.

Hoe werkt elektrische verlichting uiteindelijk?

Elektrische verlichting kun je op drie verschillende manieren laten aangaan: met behulp van mechanische aan-uitschakelaars, met behulp van sensoren of met behulp van domotica.

Mechanische aan-uitschakelaars bestaan uit: